Hộ kinh doanh khoán và hộ kinh doanh kê khai khác nhau như nào?

Đây là câu hỏi thường gặp đối với các cá nhân và hộ gia đình muốn tham gia vào lĩnh vực kinh doanh tại Việt Nam. Việc hiểu rõ sự khác biệt giữa hai hình thức này không chỉ giúp cho các chủ hộ kinh doanh dễ dàng lựa chọn phương pháp nộp thuế phù hợp mà còn góp phần tối ưu hóa chi phí và quản lý tài chính hiệu quả hơn.

Theo quy định mới, từ 1/6/2025, sẽ có sự thay đổi lớn trong việc phân loại và điều chỉnh chính sách thuế đối với hộ kinh doanh. Sự chuyển mình này nhằm tạo ra một môi trường kinh doanh minh bạch hơn, đồng thời hỗ trợ cho việc quản lý thuế chặt chẽ hơn. Vậy, hộ kinh doanh khoán và hộ kinh doanh kê khai khác nhau như thế nào? Hãy cùng KẾ TOÁN SAO VIỆT tìm hiểu chi tiết về hai hình thức này nhé!

 1. Hộ kinh doanh khoán là gì?

Hộ kinh doanh khoán là hình thức hộ kinh doanh nộp thuế dựa trên mức doanh thu ước tính do cơ quan thuế xác định hàng năm.

Có nghĩa là cơ quan thuế sẽ xem xét và ấn định một mức doanh thu cố định cho hộ kinh doanh, từ đó xác định nghĩa vụ thuế phải nộp. Hình thức này thường dành cho những hộ có quy mô nhỏ, hoạt động dưới các ngành nghề ít rủi ro.

• Không phải kê khai thuế hàng tháng: Một trong những ưu điểm nổi bật của hộ kinh doanh khoán là không phải thực hiện kê khai thuế hàng tháng hay hàng quý. Điều này giúp giảm thiểu thời gian và công sức cho chủ hộ, tập trung vào việc phát triển kinh doanh.

• Cơ quan thuế ấn định doanh thu và mức thuế khoán: Doanh thu áp dụng cho hộ kinh doanh khoán không được vượt quá 100 triệu đến 1 tỷ đồng/năm, tùy thuộc vào từng giai đoạn và ngành nghề kinh doanh. Cơ quan thuế sẽ căn cứ vào các yếu tố như vị trí địa lý, loại hình kinh doanh để đưa ra mức doanh thu khoán.

• Phù hợp với hộ nhỏ, doanh thu dưới 100 triệu – 1 tỷ/năm: Hộ kinh doanh khoán thường được áp dụng cho các hộ có quy mô nhỏ, không đủ khả năng hoặc điều kiện để thực hiện báo cáo thuế phức tạp. 

Căn cứ pháp lý: Hộ kinh doanh khoán được quy định tại Thông tư 40/2021/TT-BTC

 2. Hộ kinh doanh kê khai là gì?

Hộ kinh doanh kê khai là hình thức hộ kinh doanh tiến hành kê khai thuế dựa trên doanh thu thực tế phát sinh trong kỳ. Như vậy là chủ hộ kinh doanh sẽ phải tự báo cáo doanh thu, chi phí và các khoản thuế liên quan đến hoạt động kinh doanh của mình, tạo ra một môi trường kinh doanh minh bạch hơn.

• Phải nộp báo cáo thuế theo quý hoặc tháng: Hộ kinh doanh kê khai có trách nhiệm kê khai và nộp báo cáo thuế theo chu kỳ quy định, thường là hàng tháng hoặc hàng quý. Yêu cầu chủ hộ phải có sự quan tâm kỹ hơn về mặt kế toán và báo cáo thuế.

• Bắt buộc sử dụng hóa đơn (điện tử hoặc từ máy tính tiền): Một yêu cầu quan trọng đối với hộ kinh doanh kê khai là phải sử dụng hóa đơn hợp lệ, để đảm bảo tính minh bạch và khả năng kiểm tra thuế của cơ quan chức năng. Việc sử dụng hóa đơn điện tử giúp giảm thiểu rủi ro trong quản lý và lưu trữ hóa đơn, đồng thời tiết kiệm thời gian cho chủ hộ.

• Áp dụng với hộ có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm (từ 1/6/2025): Theo nghị định mới, các hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm sẽ bắt buộc phải áp dụng phương pháp kê khai. Điều này nhằm đảm bảo rằng các hộ kinh doanh có quy mô lớn hơn sẽ được quản lý thuế chặt chẽ hơn.

Căn cứ pháp lý: Hộ kinh doanh kê khai được quy định tại Nghị định 70/2025/NĐ-CP. Văn bản này quy định cụ thể về các nghĩa vụ kê khai thuế cũng như quyền lợi của hộ kinh doanh khi thực hiện chế độ kê khai thuế. Việc ban hành nghị định này được xem như là bước tiến tích cực nhằm nâng cao tính minh bạch trong hoạt động kinh doanh.

 3. Bảng so sánh hộ kinh doanh khoán và hộ kinh kê khai

Để giúp người các bạn dễ dàng hơn trong việc nhận diện và phân biệt giữa hộ kinh doanh khoán và hộ kinh doanh kê khai, chúng tôi sẽ trình bày thông tin qua bảng so sánh sau:

Thông qua bảng so sánh trên, có thể thấy rõ những điểm khác biệt quan trọng giữa hai hình thức hộ kinh doanh này. Bảng này không chỉ cung cấp cái nhìn tổng quát mà còn hỗ trợ cho các chủ hộ trong việc lựa chọn hình thức nộp thuế phù hợp nhất với tình hình kinh doanh của mình.

 4. Ưu nhược điểm từng phương pháp

Trong phần này, chúng ta sẽ đi vào phân tích chi tiết về ưu nhược điểm của từng phương pháp nộp thuế để các chủ hộ có thể đưa ra quyết định sáng suốt.

5. Từ 1/6/2025 nên chọn hình thức nào?

Khung thời gian chuyển đổi sẽ tác động lớn đến việc lựa chọn hình thức nộp thuế cho hộ kinh doanh.

Nếu doanh thu của bạn đạt từ 1 tỷ đồng trở lên, thì việc chuyển sang kê khai là bắt buộc. Trong trường hợp này, chủ hộ cần chuẩn bị hệ thống kế toán chặt chẽ, đảm bảo khả năng đáp ứng quy định của pháp luật. Nếu không có nền tảng kế toán vững chắc, hộ kinh doanh sẽ gặp khó khăn trong việc chứng minh tài chính và nghĩa vụ thuế.

Ngược lại, nếu doanh thu của bạn nhỏ hơn 1 tỷ đồng, bạn vẫn có thể áp dụng hình thức khoán. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là bạn có thể yên tâm mãi với phương pháp này. Cần lưu ý rằng từ 1/1/2026, các hộ kinh doanh sẽ bị yêu cầu chuyển sang kê khai hoàn toàn, do đó cần chuẩn bị tinh thần và các kỹ năng cần thiết ngay từ bây giờ.

Ngoài ra, nếu bạn là doanh nghiệp mua hàng từ hộ kinh doanh, hãy kiểm tra kỹ phương pháp nộp thuế của các hộ để đảm bảo hợp thức hóa chứng từ và chi phí, tránh rủi ro pháp lý trong tương lai.

Như vậy thì sự khác biệt giữa hộ kinh doanh khoán và hộ kinh doanh kê khai nằm ở phương pháp tính thuế, quy mô doanh thu và nghĩa vụ quản lý.

Từ 1/6/2025, vai trò của hộ kinh doanh kê khai sẽ ngày càng quan trọng, thay thế dần hộ kinh doanh khoán. Kế toán doanh nghiệp và cá nhân kinh doanh cần nắm vững để đảm bảo đúng luật, tối ưu thuế, đồng thời tạo ra môi trường kinh doanh minh bạch và bền vững hơn trong tương lai.

Nếu hộ kinh doanh của bạn chưa có kế toán có thể tham khảo dịch vụ kế toán trọn gói uy tín - Từ 300.000đ/tháng tại KẾ TOÁN SAO VIỆT